ادبیّات فارسی و تعلیم و تربیتِ دینی؛ با محوریّتِ کتاب‌هایِ فارسیِ دورة متوسّطة اوّل

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه زبان و ادبیّات فارسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 گروه زبان و ادبیّات فارسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

3 گروه جامعه‌شناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

با مطالعة کتاب­های قدیم و جدید فارسیِ دورة متوسّطة اوّل، مشاهده­ می­شود که در آنها از مضامین ارزنده‌ای، چون: عشق به خداوند بلندمرتبه، پیامبر و امامان معصومـ عَلَیْهِمُ­السَّلام ـ ، غنیمت ­شمردن فرصت حیات؛ شهادت و... سخن ­رفته ­است. هرچند بار تربیتی و معنویِ کتاب­های فارسی کنونی درخور توجّه است، امّا جای خالیِ برخی از مطالب، در آنها احساس می­شود. از این­رو، همراه با نقد و بررسی برخی از درس­های کتاب­های فارسی این دوره، برخی از اشعار و نوشته­ها نیز برای این­­کتاب­ها پیشنهاد شده ­است. این نقد و بررسی بر اساس شش مؤلفۀ برگزیده‌شدة اثرگذار در امرِ تعلیم و تر بیتِ دینی دانش­آموزان انتخاب ­شده ­است­که عبارت‎اند از: یاد مرگ و قیامت (و شهادت)، عبادت عاشقانه، پرهیزکاری و خودسازی، ادب، چشمِ دل و مهدویّت. از میان این مؤلّفه­ها، مؤلفۀ «یاد مرگ و قیامت (و شهادت)» با 24 بار دفعات تکرارِ در اسناد، بالاترین بسامد را داراست که بیانگر اهمّیّت این موضوع در نظر مؤلّفان است. هدف از این پژوهش که به­ روشِ تحلیلِ محتوایِ­کیفی انجام گرفته ­است، پاسخ به این پرسش است­که چگونه باکمک این مؤلّفه­ها و مطالب پیشنهادی می­توان دانش­آموزانی دین­باور و پرهیزکار تربیت ­کرد؛ چرا تا به حال، در این زمینه، چندان موفّق نبوده­ایم. پس از مطالعاتِ نظری (و در برخی از موارد، میدانی)، و تجزیه و تحلیل مطالب جمع‌آوری­شده، ­این­ نتیجه به ­دست می­آید که یکی ­از بهترین راه­های مقابله با آسیب­های اجتماعی و هجمه­های اعتقادیِ روزافزون، افزایش معرفت دینی دانش­آموزان با استفادة هوشمندانه از مطالب کتاب­های فارسیِ این دوره، به ویژه مؤلفۀ «یاد مرگ و قیامت (و شهادت) است؛ و نیز توجّه به عوامل مهمّ ِدیگری که در این معرفت­افزایی سهیم خواهند بود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Persian literature and religious education; With the focus on the Persian books of the first secondary period

نویسندگان [English]

  • seyyed yasser norouzian 1
  • Ahmad Ranjbar 2
  • Hossein Aghajani Marsa 3
1 Department of Persian Language and Literature, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
2 Department of Persian Language and Literature, Central Tehran Branch,Islamic Azad University,Tehran, Iran
3 Department of Sociology, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
پاسداری فرهنگی انقلاب اسلامی
دوره 10، شماره 21
بهار و تابستان 1399
صفحه 265-203

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار