جمهوری اسلامی ایران به علت فرهنگ و تمدن کهن خود و اشتراکات دینی و فرهنگی با جمهوری آذربایجان، از قدرت زیادی برای سیاستگذاری در عرصه مناسبات فرهنگی این کشور برخوردار است. هدف این مقاله، ارائه الگویی برای سیاستگذاری مناسبات فرهنگی بین جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان است. این پژوهش به روش کیفی و به کارگیری نظریه دادهبنیاد انجام گرفته و دادههای مورد نیاز به وسیله مصاحبههای نیمه ساختاریافته جمعآوری شده است. جامعه آماری این پژوهش، آن دسته از کارشناسان فرهنگی در جایگاه سفیران، رایزنهای فرهنگی، وابستهها و مستشاران فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در جمهوری آذربایجان هستند که با نمونهگیری هدفمند، با دوازده نفر از آنها مصاحبه صورت گرفت. با توجه به موضوع پژوهش، تمام مصاحبهها گردآوری شدند و برای تجزیه و تحلیل دادهها از نرمافزار مکس کیو.دا استفاده شد. با شروع مطالعه دقیق مصاحبهها، هر جا که مفهوم مرتبط با موضوع پژوهش در بین مطالب دیده شد، کد مورد نظر به آن اختصاص یافت. در تحلیل دادهبنیاد به الگوی سیاستگذاری دست یافتیم. بر اساس یافتهها میتوان گفت که راهبردهای جذب حداکثری طلاب جمهوری آذربایجان در ایران، شامل موارد زیر میشود: ترجمه کتب فارسی به زبان آذری، توسعه گردشگری جمهوری آذربایجان در ایران، برگزاری هفتههای فرهنگی، مدیریت و هدایت سیاست خارجی در مسیر مناسب، تبادل استادان و نخبگان بین دو کشور، افشای ماهیت جریانهای ضد هویتی در جمهوری آذربایجان، جذب حداکثری دانشجویان جمهوری آذربایجان در دانشگاههای ایران، نشستهای مشترک علمی، برنامهریزی بنیادین بین دو کشور، حمایت از چاپ کتابهای مختلف ادبی، فرهنگی و تاریخی مشترک، برگزاری همایشهای ادبی و علمی مشترک و برگزاری نمایشگاههای هنری فراملی با رویکرد ایرانی ـ اسلامی. این اقدامات میتواند سبب ارتقای سیاستگذاری در مناسبات فرهنگی ایران و جمهوری آذربایجان در حوزه فرهنگ شود.
احمدی، حسین (1389). تحولات منطقهای ویژه قفقاز. تهران: نشر مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران.
اشتریان، کیومرث (1389). متغیرهای استراتژیک در سیاستگذاری فرهنگی. تهران: نشر میزان.
اشتریان، کیومرث (1391). سیاستگذاری فرهنگی در ایران. تهران: نشر کتاب آشنا.
اشتریان، کیومرث (1391). مقدمهای بر روش سیاستگذاری فرهنگی. تهران: نشر کتاب آشنا.
امیر احمدیان، بهرام (1382). امنیت جمهوری آذربایجان و ناتو. مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز. سال 12، دوره 3، شماره 42.
امیر احمدیان، بهرام (1384). گسترش اندیشه پانترکیسم از سوی جمهوری آذربایجان و تهدیدات امنیت ملی. تهران: نشر ابرار معاصر.
بهزادی، احمد (1368). اصول روابط بینالملل و سیاست خارجی. تهران: نشر دهخدا.
پورسعید، سید مسعود (1386). طراحی و تبیین الگوی توسعه کارآفرینی در ایران. تهران.
دهشیری، محمدرضا (1393). تبادل فرهنگی میان ملتها، موانع و راهکارها. فصلنامه مطالعات ملی، زمستان 1393، شماره 6.
دهقان، محمود (1387). اولویتها و منابع تهدید منافع ملی ایران در آسیای مرکزی و قفقاز. اطلاعات سیاسی- اقتصادی، سال 14، شماره 1 و 2.
ذکایی، سعید؛ محمد شفیعی، سمیه سادات (1389). کالبدشکافی سیاستگذاری فرهنگی جمهوری اسلامی ایران. فصلنامه مطالعات فرهنگی و ارتباطات، شماره 20، پاییز.
سیفزاده، حسین (1389). نقش بازیگران منطقهای و فرا منطقهای در تداوم تنش در روابط ایران و جمهوری آذربایجان، اجلاس بینالمللی مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
کاظمی، احمد (1381). اتحاد ترابوزان و اهداف و پیامدهای ترکیه، جمهوری آذربایجان، گرجستان و آینده قفقاز. تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
کاظمی، علی اصغر (1384). روابط بینالملل در تئوری و عمل. تهران: نشر قومس.
کریمی پور، یدالله (1394). نگرشی به مناسبات ایران و همسایگان. تهران: نشر انتخاب.
گولد، جولیوس و همکاران (1376). فرهنگ علوم اجتماعی. گروه مترجمان، تهران: نشر مازیار.
نقشه مهندسی فرهنگی کشور (1393). تهران: نشر شورای عالی انقلاب فرهنگی.
همایون، محمدهادی و جعفری، نادر (1387). درآمدی بر مفهوم و روش سیاستگذاری فرهنگی، فصلنامه اندیشه مدیریت، سال دوم، شماره 2، پاییز و زمستان.
وبگاه یونسکو (1384). تنوع فرهنگی و زبانی در جامعه اطلاعاتی. ترجمه محمدحسن ایپکچی، تهران: کمیسیون ملی یونسکو در ایران.
وحید، مجید (1384 الف). نگاهی به مشکل سیاستگذاری عمومی در ایران در قالب جامعهشناسی سازمانها و با بهرهگیری از مفهوم مرجعیت. فصلنامه سیاست، شماره 69، پاییز.
وحید، مجید (1382). از فرهنگ سیاستگذاری، تا سیاست فرهنگی. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و هنر.
وحید، مجید (1386). بحثی در سیاستگذاری فرهنگی. فصلنامه سیاست، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران. دوره 37.
Friedman, George. (2013). “Geopolitical Journey: Azerbaijan and America”, Geopolitical Weekly, Tuesday, June 11, http://www.stratfor.com/weekly/ geopolitical-journey-azerbaijan-and-america
Graeber, Daniel J. (2012). “Iran Looking for Dragons in Caspian Sea,”Oilprice,http://oilprice.com/Energy/Crude-Oil/Iran-Looking-for-Dragons-in-Caspian-Sea.html
Grove, Thomas. (2012). “Azerbaijan Eyes Aiding Israel against Iran”, Reuters,September30, http://www.reuters.com/article/2012/09/30/us-iran-israel-azerbaijan-idUSBRE88T05L20120930
Gurbanova, Nargiz. (2012). “Azerbaijan is Not Israel’s Secret Staging Ground”, Foreign Policy, April 2
Jenkins,Gareth, (2012). “Occasional Allies, Enduring Rivals: Turkey’s Relations with Iran”,
Karbuz, Sohbet. (2010). “The Caspian’sUnsettledLegal Framework: Energy Security Implications”, Journal of Energy Security, May 18
Misera, Aaron. (2013). “To Each Their Own: The Southern Caucasus and Iranian Influence”, Policy Department, Directorate-General for External Policies, Europian Parliament, March.
Nichol, Jim. (2012). “Azerbaijan: Recent Developments and U.S. Interests”,June29. http://www.hsdl.org/?view&did=716713
بشارتی, محمدرضا, غفاریقدیر, جلال, علم الهدی, سید عبدالرسول, جوادی, علی. (1399). الگوی سیاستگذاری مناسبات فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان. پاسداری فرهنگی انقلاب اسلامی, 10(21), 125-170.
MLA
محمدرضا بشارتی; جلال غفاریقدیر; سید عبدالرسول علم الهدی; علی جوادی. "الگوی سیاستگذاری مناسبات فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان". پاسداری فرهنگی انقلاب اسلامی, 10, 21, 1399, 125-170.
HARVARD
بشارتی, محمدرضا, غفاریقدیر, جلال, علم الهدی, سید عبدالرسول, جوادی, علی. (1399). 'الگوی سیاستگذاری مناسبات فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان', پاسداری فرهنگی انقلاب اسلامی, 10(21), pp. 125-170.
VANCOUVER
بشارتی, محمدرضا, غفاریقدیر, جلال, علم الهدی, سید عبدالرسول, جوادی, علی. الگوی سیاستگذاری مناسبات فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان. پاسداری فرهنگی انقلاب اسلامی, 1399; 10(21): 125-170.