شناسایی راه‌کارهای مؤثر نهادینه‌سازی فرهنگ ایثار و شهادت در مدارس از نظر دانش‌آموزان پایه سوم دوره متوسطه دوم استان همدان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، گروه روان‌شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم‌آباد، ایران

2 استادیار، گروه روان‌شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم‌آباد، ایران

3 دکترای روان‌شناسی تربیتی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم‌آباد، ایران

چکیده

این پژوهش، با هدف بررسی راه‌کارهای مؤثر نهادینه‌سازی فرهنگ ایثار و شهادت در مدارس از نظر دانش‌آموزان پایه­ی سوم دوره­ی متوسطه­ی دوم استان همدان صورت پذیرفته است. روش پژوهش «توصیفی» از نوع پیمایشی و رویکرد آن نیز کاربردی است. جامعه­ی آماری شامل دانش­آموزان پایه­ی سوم دوره­ی متوسطه­ی دوم استان همدان (35977) بوده که در سال تحصیلی 86-1385 مشغول به تحصیل بودند؛ با استفاده از فرمول کوکران، تعداد 450 نفر از آنان به صورت نمونه­گیری طبقه­ای نسبی انتخاب شدند. ابزار اندازه­گیری پرسشنامه­ی محقق ساخته روا و پایا بوده و نتایج پژوهش با استفاده از شاخص‌های آمار توصیفی و استنباطی بررسی و تحلیل شد. عمده‌ترین یافته‌های پژوهش بیانگر آن است که: 1. از نظر دانش‌آموزان، در میان راه‌کارهای تربیتی مؤثر بر نهادینه‌سازی فرهنگ ایثار و شهادت در مدارس، راه‌کار استفاده از آیات و روایات مربوط به ایثار و شهادت در کتب درسی با میانگین 11/4 بیشترین و راه‌کار به‌کارگیری آزادگان، جانبازان و خانواده‌های شهدا در کار تدریس در سطوح مختلف دبیرستان با میانگین 08/3 کمترین تأثیر را دارند. 2. در میان راه‌کارهای اجتماعی مؤثر بر نهادینه‌سازی فرهنگ ایثار و شهادت در مدارس، راه‌کار تدارک اردوهای زیارتی و سیاحتی رایگان برای دانش­آموزان و ایراد سخنرانی­های مرتبط با فرهنگ ایثار و شهادت در این اردوها با میانگین 42/4 بیشترین و راه‌کار ارائه امتیازهای قانونی به کسانی که در زمینه فرهنگ ایثار و شهادت فعالیت می­کنند با میانگین 3/3 کمترین تأثیر را دارند. به‌طورکلی می‌توان گفت که از دیدگاه دانش‌آموزان، راه‌کارهای تربیتی و اجتماعی نهادینه‌سازی فرهنگ ایثار و شهادت در مدارس به میزان بیش از متوسط (زیاد) مؤثرند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Identifying Effective Strategies for Institutionalizing the Culture of Sacrifice and Martyrdom in Schools from the Perspective of Third Grade Secondary School Students in Hamadan Province

نویسندگان [English]

  • Ezatullah Ghadampour 1
  • Houshang Gravand 2
  • Saeedeh Sabzian 3
1 Associate Professor, Department of Psychology, Faculty of Literature and Humanities, Lorestan University, Khorramabad, Iran
2 Assistant Professor, Department of Psychology, Faculty of Literature and Humanities, Lorestan University, Khorramabad, Iran
3 PhD in Educational Psychology, Faculty of Literature and Humanities, Lorestan University, Khorramabad, Iran
چکیده [English]

This study aimed to investigate the effective strategies of institutionalization of the culture of martyrdom and martyrdom in schools in terms of third grade students of second secondary school in Hamadan province. The research method is descriptive survey and its approach is also applied. The statistical population included the third grade students of the second secondary school in Hamadan province (35977) who were studying in 2006-2007 academic years, 450 of them were selected by relative stratified sampling using Cochran formula. The measurement tool was a valid and reliable researcher-made questionnaire and the results were analyzed using descriptive and inferential statistics. The most important findings of the study indicate that: 1. In students' viewpoint, among educational strategies affecting institutionalization of the culture of martyrs and martyrs in schools, the way of using verses and hadiths related to martyrdom and martyrdom in the school books with the mean of 4.11 and the way of using azadegans, veterans and families of martyrs in teaching work at different high school levels with the mean of 3.08 2. Among the social solutions affecting the institutionalization of the culture of martyrdom and martyrdom in schools, the way to provide free pilgrimage camps and pilgrimage camps for students and the addition of speeches related to the culture of martyrdom and martyrdom in these camps with the mean of 4.42 and the way of providing legal privileges to those who work in the field of martyrdom and martyrdom culture In general, it can be said that from the students' point of view, educational and social strategies of institutionalization of the culture of martyrdom and martyrdom in schools are more than average (high).

کلیدواژه‌ها [English]

  • Culture of Sacrifice and Martyrdom
  • Secondary School
  • Strategies
  • Institutionalization

مراجع

  1. اسدی، صغرا (1383). بررسی روش­های ترویج فرهنگ ایثار و شهادت. بیرجند، پایان­نامه کارشناسی ارشد پیام نور.
  2. اسفندیاری، خلیل (1380). کارکرد یابی و آسیب‌شناسی فرهنگ ایثار. نشریه رسالت، شماره 10، ص 1.
  3. انوری، حسن (1381). فرهنگ بزرگ سخن. تهران: سخن.
  4. آرمند، محمد (1384). بررسی جایگاه و میزان درج آثار شهید در کتب درسی. معاونت تحقیق و پژوهش بنیاد شهید.
  5. بابازاده، علی‌اکبر (1380). سیمای حکومتی امام علی(ع). نشر انصاریان.
  6. باقری، خسرو (1368). نگاهی دوباره به تربیت اسلامی. تهران: دفتر امور کمک‌آموزشی و کتابخانه‌ها.
  7. بهمنی، فرانک (1389). راه‌کارهای تقویت فرهنگ ایثار و شهادت در بین دانش‌آموزان و دانشجویان. مجموعه مقالات همایش ملی فرهنگ ایثار و شهادت، دانشگاه زنجان، دی‌ماه 89.
  8. بیرو، آلن (1370). فرهنگ علوم اجتماعی. ترجمه غلام عباس توسلی، تهران: مؤسسه کیهان.
  9. پسندیده، مهدی و شابهاری، رضا (1370). میزان تأثیرگذاری گنجینه شهدا در ترویج فرهنگ ایثار و شهادت. معاونت تحقیقات و پژوهش بنیاد شهید.
  10. پور فلاح، اکبر (1381). بررسی میزان تأثیرپذیری جامعه از فرهنگ شهادت. معاونت تحقیقات و پژوهش بنیاد شهید.
  11. جر، خلیل (1363). فرهنگ لاروس. ترجمه سید حمید طبیبیان، تهران: امیرکبیر.
  12. درفشی، راضیه (1383). نقش رسانه­ها در ترویج فرهنگ ایثار و شهادت. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد.
  13. دهخدا، علی‌اکبر (1352). لغت‌نامه. جلد هفدهم، تهران، دانشگاه تهران.
  14. سبحانی‌نژاد، مهدی؛ مقدم‌زاده، علی و نجف، حسن (1394). راه‌کارهای مؤثر نهادینه‌سازی فرهنگ ایثار و شهادت در مدارس از نظر دبیران دوره متوسطه شهر قم. معرفت فرهنگی اجتماعی. 6 (4): 33-40.
  15. سعیدی رضوانی، محمود؛ موسوی مشهدی، سید جمال‌الدین و باغگلی، حسین (1389). نگرش دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد به موضوع شهادت و الگوی آماری – احتمالی برای جامعه آماری. پژوهشگاه حوزه و دانشگاه دو فصلنامه علمی- پژوهشی، سال پنجم، ص 135-165.
  16. سلیمانی، ملیحه (1379). میزان مطالب مندرج در روزنامه­ها درباره فرهنگ ایثار و شهادت. دانشگاه فردوسی مشهد، پایان­نامه کارشناسی ارشد.
  17. شاه نوروزی، مهدی؛ اسماعیلی، رضا؛ پرستگاری، سهیلا و امام‌جمعه زاده، سید جواد (1396). عوامل مؤثر بر ارتقاء اثربخشی شیوه‌های ترویج فرهنگ ایثار و شهادت. مجله مدیریت فرهنگی. 11 (35 و 36): 53-70.
  18. شریفی، رضا (1382). بررسی و شناسایی موانع رشد و توسعه ارزش‌های منبعث از فرهنگ ایثار و شهادت در جامعه و ارائه راه‌های مقابله اصولی با آن‌ها. معاونت پژوهش و تبلیغات بنیاد شهید انقلاب اسلامی (اداره کل مطالعات و تحقیقات گروه پژوهش‌های راهبردی و بنیادی)، طرح پژوهشی.
  19. شه رویی، شهروز (1385). شهید و شهادت از دیدگاه شهید مطهری. تهران، انتشارات نجابت.
  20. شیخی، غفور (1387). جوانان و ابعاد و مؤلفه‌های هویت ایرانی. همایش ملی جوانان و هویت ایرانی. جهاد دانشگاهی دانشگاه تهران، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، کتاب مجموعه مقالات همایش، ص 14.
  21. صفایی، صفی الله و مرادی شهباز، نسرین (1394). بررسی رابطه ساماندهی گلزار شهدا و ترویج فرهنگ ایثار و شهادت در بین خانواده‌های شاهد و غیر شاهد در استان همدان در سال ۱۳۹۳. پاسداری فرهنگی انقلاب اسلامی. ۵ (۱۲):۲۳-۴۶.
  22. عباسپور، نورعلی (1383). بررسی و تبیین تأثیر مساجد بر شهادت‌طلبی، ایثارگری و گرایش به ارزش‌های اسلامی. دفتر تحقیق و پژوهش، اداره تحقیقات و مطالعات.
  23. عرفانی، نصرالله و صفایی، صفی الله (1389). موانع و راهکارهای ترویج فرهنگ ایثار و شهادت در جامعه. مجموعه مقالات ایثار و شهادت.

 

  1. عشقی مطلق، معصومه (1380). عوامل مؤثر بر ترویج فرهنگ ایثار و شهادت. پایان­نامه کارشناسی.
  2. قهرمانی، محمد و حسن عاشقی و روح‌الله مهدیون (1388). جهانی‌شدن، فرهنگ و برنامه‌ریزی آموزشی. ماهنامه مهندسی فرهنگی، سال چهارم، شماره 33 و 34، ص 29-36.
  3. معدنی، سعید (1383). بررسی عوامل و موانع ترویج فرهنگ شهادت. معاونت پژوهشی بنیاد شهید.
  4. معدنی، سعید (1387). مقدمه‌ای بر مفهوم فرهنگ شهادت و شیوه‌های ترویج آن. دفتر تحقیق و پژوهش اداره تحقیقات و مطالعات بنیاد شهید، تهران.
  5. معنوی‌پور، داود (1386). بررسی اثربخشی و تأثیرگذاری تبلیغات انجام‌شده بر افکار، احساسات و رفتارهای آزاد جامعه. مجموعه مقالات همایش ملی ایثار و شهادت، استان فارس دانشگاه شیراز و بنیاد شهید و امور ایثارگران فارس.
  6. معین، محمد. (1385). فرهنگ یک‌جلدی فارسی. چاپ هشتم. تهران: نشر ویرایش.
  7. مهرام، بهروز و نبی­زاده شهری، بتول (1385). بررسی محتوای کتب درسی دوره ابتدایی از حیث ترویج فرهنگ ایثار و جهاد و شهادت. مجموعه مقالات همایش آسیب­شناسی ترویج فرهنگ ایثار و شهادت.
  8. میلانی، طیبه (1384). بررسی چگونگی الگو گرفتن از شهیدان توسط نسل جوان. تهران، پایان­نامه کارشناسی ارشد پیام نور.
  9. نراقی، مولی مهدی (1384). علم اخلاق اسلامی ترجمه کتاب جامع السعادات. ترجمه سید جلال‌الدین مجتبوی، تهران: انتشارات حکمت.
  10. نورانی، حسین (1388). آسیب‌شناسی شیوه‌های ترویج فرهنگ ایثار و شهادت در جامعه. تهران: دبیرخانه شورای هماهنگی و نظارت بر امر ترویج فرهنگ ایثار و شهادت.
  11. Drozdzewski, D. (2015). Retrospective reflexivity: The residual and subliminal repercussions of researching war. Emotion, Space and Society, 17, 30-36.
  12. Lubbers, M. & Meuleman, R. (2016). Participation in national celebrations and commemorations: The role of socialization and nationalism in the Dutch context. Social science research, 55, 111-121.

 

پاسداری فرهنگی انقلاب اسلامی
دوره 8، شماره 18
پاییز و زمستان 1397
صفحه 107-136

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار