منابع قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در آموزش عالی مبتنی بر نقشه جامع علمی کشور

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته فلسفه تعلیم و تربیت، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی (پژوهش محور)

2 دانشیار دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی

3 استاد دانشگاه امام صادق(ع)

4 استادیار دانشگاه پیام نور، تهران

چکیده

پژوهش حاضر به‌منظور شناسایی منابع قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در آموزش عالی مبتنی بر نقشه جامع علمی و ارائه یک الگوی پارادایمیک انجام گرفته است. پژوهش فوق ازنظر هدف کاربردی، ازنظر رویکرد و گردآوری داده‌ها، آمیخته اکتشافی بود و به‌طور متوالی ابتدا از روش کیفی (مصاحبه نیمه ساختاریافته) و سپس از روش کمّی (پرسشنامه محقق ساخته) استفاده شده است. نمونه پژوهش در بخش کمی 384 نفر بوده و از طریق نمونه‌گیری خوشه‌ای تصادفی از بین جامعه پژوهش شامل 936491 نفر دانشجویان دانشگاه‌های استان تهران انتخاب شدند. نمونه‌گیری بخش کیفی به روش هدفمند مبتنی بر قاعده اشباع نظری بود. ابزار گردآوری داده‌ها مصاحبه و پرسشنامه محقق ساخته بود. روایی محتوایی آن‌ها را متخصصان امر مورد تائید قراردادند و پایایی آن نیز با استفاده از آلفای کرونباخ برابر 943/. محاسبه شد. نتایج حاصل تعداد 8 بعد و 19 مؤلفه را برای منابع قدرت نرم آموزش عالی تبیین می‌کند. تحلیل داده‌های کیفی بر مبنای نظریه داده بنیاد در مطالعات علوم انسانی و با استفاده از روش کدگذاری سه مرحله‌ای استراوس و کوربین (1990) انجام گرفت، 88 کد مفهوم، 19 مقوله و 5 بعد پارادایمیک به دست آمد. تحلیل داده‌های کمی با استفاده از روش تحلیل عاملی، میانگین و تی تک نمونه‌ای صورت گرفت. بررسی یافته‌ها بیانگر آن است که بر اساس ابعاد و نشانگرهای شناسایی‌شده و با فراهم ساختن بستر لازم برای اجرای کامل نقشه جامع علمی کشور و کاربرد الگوی تدوین‌شده این پژوهش می‌توان آموزش عالی را به یکی از مهم‌ترین منبع قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران تبدیل کرد. پیشنهاد اصلی پژوهش، استفاده از منابع قدرت نرم آموزش عالی، توجه ویژه به هر یک ابعاد و مؤلفه‌های شناسایی‌شده به‌منظور رفع موانع بهره‌برداری از ظرفیت‌های آموزش عالی در ارتقاء قدرت نرم کشور و تلاش در راستای عملیاتی نمودن سند نقشه جامع علمی کشور است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Sources of Soft Power of the Islamic Republic of Iran In Higher Education Based on a Comprehensive Scientific Map of the Country

نویسندگان [English]

  • abolhasan mahrooie 1
  • Amir Hosein Mahmodi 2
  • sghar Eftekari 3
  • Mahdi Mahmodi 4
1 Graduate of Philosophy of Education, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Islamic Azad University, Central Tehran Branch (research-oriented)
2 Associate Professor, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Islamic Azad University, Central Tehran Branch
3 Professor, Faculty of Political Science, Imam Sadegh (AS) University
4 Assistant Professor Payame Noor University, Tehran
چکیده [English]

This study was conducted to identify the sources of soft power in the Islamic Republic of Iran in higher education based on a comprehensive scientific map and to present a paradigm model. The above study was an applied objective in terms of approach and data collection, exploratory agnostic and qualitative method (semi-structured interview) was used and then quantitative method (researcher-made questionnaire) was used. The sample consisted of 384 students in quantitative section and 936,491 students of Tehran universities were selected through random cluster sampling. Sampling was a qualitative part based on purposeful method based on theoretical saturation rule. Data collection tools were interviews and a researcher-made questionnaire. Their content validity was confirmed by experts and its reliability was 943 using Cronbach's alpha. The data were analyzed using SPSS software. The results of 8 dimensions and 19 components for soft power resources of higher education are determined. Qualitative data analysis was performed based on foundation data theory in humanities studies using strauss and corbin three-stage encoding method (1990), 88 concept code, 19 categories and 5 paradigm dimensions were obtained. Quantitative data analysis was performed using factor analysis, mean and one-sample t-test. The findings indicate that based on the identified dimensions and markers and by providing the necessary basis for full implementation of the comprehensive scientific map of the country and application of the model developed in this study, higher education can be become one of the most important sources of soft power in the Islamic Republic of Iran. The main suggestion of this study is to use soft power resources of higher education, pay special attention to each identified dimensions and components in order to remove barriers to using higher education capacities in promoting soft power of the country and trying to operationally document the comprehensive scientific map of the country.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Soft Power of the Islamic Republic
  • Comprehensive Scientific Map of the Country
  • Higher Education

مراجع

  1. امام خامنه‌ای (مدظله‌العالی). مجموعه بیانات. قابل‌دسترسی در سایت: khamenei.ir
  2. اسکندری، کریم و رستم‌زاده، رضا (1395). «شناسایی و اولویت‌بندی مؤلفه‌های قدرت نرم در دانشگاه بر اساس مدل فازی VIKOR». دو فصلنامه علمی – پژوهشی مطالعات قدرت نرم. س ش 15، پاییز و زمستان.
  3. استراوس، آنسلم و جولیت کوربین (1385). نظریه مبنایی. ترجمه بیوک محمدی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
  4. افتخاری، اصغر (1387). «قدرت نرم، معنا و مفهوم». پژوهشکده مطالعات و تحقیقات بسیج و دانشگاه امام صادق(ع).
  5. افتخاری، اصغر (1387). دو چهره قدرت نرم، معنا و مفهوم، قدرت نرم و سرمایه اجتماعی. جلد اول، تهران: دانشگاه امام صادق(ع) پژوهشکده مطالعات بسیج.
  6. افتخاری، اصغر (1391). قدرت نرم نبرد نامتقارن. تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق(ع).
  7. الوند، مرضیه‌السادات و عسگرخانی، ابومحمد (1393). «کار ویژه‌های قدرت نرم در سیاست خارجی چین». پژوهش‌نامۀ ایرانی سیاست بین‌الملل. س 3. ش 1. پاییز و زمستان: صص
    1-25.
  8. باقری دولت‌آبادی، علی و انفعالی، سعیده (1394). «دانشگاه و تولید علم؛ ضرورت‌ها و موانع ساختاری». مجله مجموعه مقالات کنگره بین‌المللی علوم انسانی اسلامی. بهار، دوره اول. ش 4: صص 155-186.
  9. بیگی، مهدی (1389). قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران (مطالعه موردی لبنان). تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق(ع).
  10. بیگی، مهدی (1389). قدرت نرم، با مقدمه دکتر محمدباقر خرم شاد. چاپ دوم. تهران: انتشارات دانشگاه. امام صادق(ع).
  11. جعفری، علی‌اکبر و قربی، سید محمدجواد (1395). «مؤلفه‌های منابع سیاسی قدرت نرم در جمهوری اسلامی ایران در افق سند چشم‌انداز 1404». فصلنامه پژوهش‌های سیاست اسلامی. س 4، ش 9: صص 57-94.
  12. جعفری، علی‌اکبر و قربی، سید جواد (1395). «منابع قدرت نرم در سیاست‌های کلی نظام؛ مورد کاوی سیاست‌های کلی برنامه ششم توسعه جمهوری اسلامی ایران». فصلنامه راهبرد اجتماعی فرهنگی. س 5، ش 19: صص 8-44.
  13. دانایی‌فرد، حسن و امامی، مجتبی (1386). «استراتژی‌های پژوهش کیفی: تأملی بر نظریه‌پردازی داده بنیاد». اندیشه مدیریت. س اول. ش 2. پاییز و زمستان.
  14. حافظ‌نیا، محمدرضا (1386). قدرت و منافع ملی (مبانی، مفاهیم و روش‌های سنجش).
    ج اول. تهران: نشر انتخاب.
  15. ره‌پیک، سیامک (1388). تهدیدات قدرت ملی. دانشگاه عالی دفاع ملی.
  16. رنجبران، داود (1388). جنگ نرم. چاپ ششم.تهران: ساحل اندیشه.
  17. سادات محسنی، سهی و همکاران (1394). «تأثیر دیپلماسی علم و فناوری برافزایش قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران». فصلنامه مدیریت در دانشگاه اسلامی. بهار و تابستان. س 4.
    ش 1    : صص 97-116.
  18. سند چشم‌انداز دانشگاه تهران در افق 1404. قابل‌دستیابی در سایت دانشگاه تهران.
  19. شورای انقلاب فرهنگی (1389). نقشه جامع علمی کشور. تهران: دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی.
  20. شورای انقلاب فرهنگی (1392). نقشه مهندسی فرهنگی کشور. تهران: دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی.
  21. قانون برنامه پنج‌ساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران 94-1390.
  22. قانون برنامه پنج‌ساله ششم توسعه جمهوری اسلامی ایران 98-1395.
  23. قربان‌زاده سوار، قربان علی و ناطقی، هاشم (1390). جنگ نرم و جمهوری اسلامی. فصلنامه علمی – تخصصی عملیات روانی. س 8. ش 31: ص 129-146.
  24. قربانی شیخ‌نشین، ارسلان و همکاران (1394). قدرت نرم، آموزش عالی و تولید علم. تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق(ع).
  25. قربی، سید محمدجواد (1394)، مؤلفه‌های الهام‌بخشی و قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در جهان اسلام. پژوهشنامه انقلاب اسلامی. دوره 5، ش 16 پاییز: صص 85-116.
  26. قهرمان‌پور، عسگر و افتخاری، اصغر (1393). دانشنامه قدرت نرم. تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق(ع).
  27. گودرزی، مهناز (1395). «قدرت نرم ترکیه در آسیای مرکزی و قفقاز جنوبی». فصلنامه مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز. دوره 22، ش 93، بهار 1395: صص 123-158.
  28. محسنی طاشه کبود، غفور (1389). تأثیر قدرت نرم انقلاب اسلامی ایران بر کشور پاکستان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
  29. محمدزاده، زینب و همکاران (1394). «آسیب‌شناسی نشاط و پویایی علمی در مراکز علمی و دانشگاهی: مطالعه‌ای با رویکرد پدیدارشناسی». فصلنامه سیاست‌های راهبردی و کلان. دوره 3. ش 11. پاییز: صص 1-25.
  30. محمدعلی‌زاده، اکبر (1395). «الگوی بیداری اسلامی مبتنی بر هندسه فکری امام خامنه‌ای»، رساله دکتری. تهران: دانشگاه جامع امام حسین(ع).
  31. نباتیان، محمد اسماعیل و رضاپور، حسین (1393). «نقش قدرت نرمِ آموزش عالی در تحقق اهداف انقلاب اسلامی». فصلنامه سیاست متعالیه. س 2، ش 7.
  32. نای، جوزف (1387). ابزارهای نرم موفقیت در سیاست بین‌الملل. ترجمه سید محسن روحانی و مهدی ذوالفقاری. تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق(ع).
  33. نای، جوزف (1387). قدرت نرم. ترجمه سید محسن روحانی و مهدی ذوالفقاری. تهران: دانشگاه امام صادق(ع) و پژوهشکده مطالعات و تحقیقات بسیج.
  34. ورنر، زد. ه‍ی‍رش‌، ل‍وک‌ ای‌. وب‍ر (1381). چ‍ال‍ش‌ه‍ای‌ ف‍راروی‌ آم‍وزش‌ ع‍ال‍ی‌ در ه‍زاره‌ س‍وم. ترجمه رض‍ا ی‍وس‍ف‍ی‍ان‌ ام‍ل‍ش‍ی‌. تهران: مؤس‍س‍ه‌ چ‍اپ‌ و ان‍ت‍ش‍ارات دان‍ش‍گ‍اه‌ ام‍ام‌ ح‍س‍ی‍ن‌(ع‌).
  35. یاسوشی، واتانابه و مک کانل، دیوید (1389). «دیپلماسی عمومی، جامعه مدنی و قدرت نرم: مطالعه موردی ژاپن و ایالات‌متحده». تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق(ع).
  36. Berger, Thomas U. (2010). “Japan in Asia: A Hard Case for Soft Power”, Published by Elsevier Limited on behalf of Foreign Policy Research Institute, Fall, P.565-583.
  37. Creswell, J.W. (2003). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed approaches. Thousand Oaks, CA: Sage-58, 129-149
  38. CHINA’S AFRICA STRATEGY, (May 2006). Joshua Kurlantzick and Joshua Eisenman, Current History.
  39. Inderjeet, Parmar and Michael, Cox (2010), Soft power and US foreign policy: theoretical, historical and contemporary perspectives, Lonsdon: Routledge.
  40. Gary King, Kay Lehman Schlozman, and Norman Nie 2009. The future of political science, (Ed.), New York: Routledge.
  41. Nye, S.) 1990-b). The Changing Nature of World Power, Political Science Quarterly. Vol. 105, No. 2: pp. 177–192.
  42. Nye, Joseph (2004a), Power in the Global Information Age, London and New York, Routledge.
  43. Nye, Joseph (2004), Soft power and American foreign policy, Political Science Quarterly, Vol. 119, No. 2, 2004, P. 257.
  44. Nye, Joseph (2004), Soft Power: The Means to Success in Politics, New York: Public Affairs.
  45. Strauss, Anselm L. & Corbin, Juliet (1990), Basics of Qualitative Research:
  46. Grounded Theory Procedures and Techniques, Sage
  47. The Atlantic Week Publications, mars,1990, washington, DC.
  48. Tikab (2008–2012). 3D generalist. Education. The Animation... Västermalms.
پاسداری فرهنگی انقلاب اسلامی
دوره 8، شماره 17
بهار و تابستان 1397
صفحه 149-184

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار